İdari Para Cezasına İtiraz
İdari Para Cezası Nedir?
İdari para cezası, devletin idari kurumları tarafından verilen para cezalarıdır. İdari para cezası verebilecek kurumların bazıları şunlardır: Bakanlıklar, belediyeler, emniyet, kaymakamlık, valilik, sosyal güvenlik kurumu, Genel Müdürlükler (Örneğin, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü).
İdari para cezaları vatandaşın kabahat niteliğindeki fiillerine karşı verilir. Bu nedenle idari para cezası ödenmezse hapis cezasına çevrilemez. İdari para cezası ödenmezse, cezanın tahsili amacıyla borçlu kişi hakkında yalnızca icra işlemleri yapılabilir. Uygulamada çoğu zaman kişi adına kayıtlı taşınmaz mallar ile araba veya banka hesaplarına haciz konulmaktadır. Kişinin evine giderek fiili haciz uygulaması yapılmamaktadır. Zaten ev haczine gidilse bile kanunen ev eşyaları haczedilemez.
İdari para cezalarına örnek vermek gerekirse, trafik cezaları, SGK tarafından işverene kesilen cezalar, yoklama kaçağı veya bakaya kalma kabahatleri nedeniyle Askeri Ceza Kanunu gereği verilen cezalar, imar kirliliği nedeniyle belediye encümeni tarafından verilen cezalar sayılabilir.
İdari Para Cezasının Adli Para Cezasından Farkı Nedir? İdari Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
Adli para cezası, yalnız mahkemeler tarafından bir suçun karşılığı olarak verilen cezalardır. Adli para cezasına mahkemeler, idari para cezasına devletin idari kurumları tarafından karar verilmektedir. Mahkemeler tarafından verilen para cezaları ödenmediğinde hapis cezasına çevrilir, idari para cezaları ödenmediğinde yalnızca icra-haciz işlemleri yapılabilir. İdari para cezası ödenmediğinde borçlunun hapse girmesi gibi bir durum söz konusu olamaz.
İdari Para Cezasına İtiraz Süresi
İdari para cezasına itiraz süresi, genel olarak 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesine göre 15 gündür. İtiraz süresi idari para cezasının ilgili kişiye tebliğinden, yani para cezasına dair yaptırım kararının eline ulaşmasından itibaren başlar.
İdari para cezası, cezanın muhatabı olan kişiye gönderildiğinde bu cezaya itiraz süresinin ve itiraz merciinin gösterilmesi gerekir. Fakat uygulamada para cezalarının usulsüz bir şekilde muhataplarına tebliğ edildiği, itiraz süresi ve itiraz edilecek merciin gösterilmediği görülmektedir. İtiraz süresi ve merciinin tebligatta gösterilmesi zorunluluğunun önemi şu ki bazı idari kurumların özel kanunlarında 15 günlük genel itiraz süresinden ayrı bir itiraz süresi mevcuttur.
Danıştay kararlarına göre, idari işlemlerde itiraz süresinin muhataba bildirilmemesi halinde uygulanacak itiraz süresi 60 gündür (Danıştay 14. Dairesi – 2013/697 karar). Devletin idari kurumları tarafından düzenlenen idari yaptırım kararlarında, idari yaptırım kararına karşı hangi mahkemeye gidileceği veya varsa itiraz edilecek başka idari makam, bu idari idari makamın ve başvuru sürelerinin gösterilmesi hukuki bir gerekliliktir, bu gereklilik ise ilgili makamların takdirinde olmayıp, en üst hukuki norm olan Anayasanın bağlayıcılığının zorunlu bir sonucudur.
İdari Para Cezasına Nereye İtiraz Edilir?
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesine göre idari para cezalarına karşı Sulh Ceza Hakimliklerine itiraz edilebilir. İdari para cezası ile birlikte ayrıca bir yaptırım kararı da verilmişse, örneğin para cezasıyla birlikte ayrıca işyerini kapatma cezası verilmişse, görevli mahkeme İdare Mahkemesi olmaktadır. Bu durumda idare mahkemesine işlemin iptali için dava açılması gerekir. İdari para cezası dışında tek başına verilen diğer idari yaptırım kararlarına karşı da İdare Mahkemesi’nde dava açılmalıdır.
Bazı idari kurumların verdiği cezalara karşı özel kanunlarındaki hükümler gereği idare mahkemesine iptal davası açmak gerekir. Örneğin, SGK’nın verdiği idari para cezaları.
Yoklama Kaçağı, Bakaya Kalma Nedeniyle Verilen İdari Para Cezasına İtiraz Süresi Nedir? Nereye İtiraz Edilir?
1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 86. Maddesi gereği, yoklama kaçağı cezası ve bakaya cezası hukuki niteliği itibariyle idari para cezası olup il veya ilçe idare kurulları tarafından verilmektedir. İlçe İdare Kurulları kaymakamlık bünyesinde, İl İdare Kurulları ise valilik bünyesinde görev yapan kurullardır. Bu kurulların verdiği yoklama kaçağı veya bakaya kalma nedeniyle verilen idari para cezası kararlarına karşı, kararın muhatabına ulaşmasından itibaren 15 gün içinde kararı veren idarenin bulunduğu yerin yetkili Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edilebilir.
Askeri Ceza Kanunu’ndaki özel düzenleme nedeniyle hakkında ceza verilen kişi askerdeyse, idari para cezasının tahsili askerliğin bitiminden sonraya bırakılmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İdari Para Cezalarına İtiraz Süresi Nedir? Nereye İtiraz edilir?
5510 sayılı SGK Kanunu’nu ( md. 83, 85, 86), Sosyal Güvenlik Kurumu’nun verdiği idari para cezalarına karşı genel itiraz yolundan ayrı bir itiraz yolu düzenlemiştir. SGK’nın verdiği idari para cezalarına karşı doğrudan mahkemeye dava açmak mümkün değildir. Dava açamadan önce idari itiraz yollarının kullanılması gerekir. SGK bünyesinde İdari Para Cezasına İtiraz Komisyonları bulunmaktadır. Hakkında idari para cezası verilen kişi veya kurum öncelikle para cezasına karşı, SGK bünyesindeki İdari Para Cezası İtiraz Komisyonu’na 15 gün içinde bizzat veya iadeli taahhütlü mektupla itiraz edebilir. İdari Para Cezasına İtiraz Komisyonu, ilgili kişinin itirazını reddederse, red kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde İdare Mahkemesi’ne cezanın iptali için dava açılmalıdır.
Sigortasız çalıştırma, eksik gün veya kazanç bildirimi nedeniyle SGK tarafından prim borcu tahakkuk ettirilen ve prim borcunun ödenmesi için tebligat yapılan işverenler, tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde prim borcunu tahakkuk ettiren ünitenin Ünite Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu’na itiraz etmelidir. İtiraz reddedildiği takdirde işverenin 1 ay içinde yetkili Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’nün bulunduğu yerdeki İş Mahkemesi’ne dava açması gerekir.
Trafik Para Cezası ile Birlikte Verilen Aracın Trafikten Men Edilmesi Kararına Karşı Nereye İtiraz Edilir? İtiraz Süresi Nedir?
Trafik para cezasına karşı itiraz yeri Sulh Ceza Hakimliği’dir. Fakat, trafik idari para cezasıyla birlikte aracın da trafikten men edilmesine karar verilebilir. Böyle bir karar verilmişse, yetkili mahkeme Sulh Ceza Hakimliği değil, kararı veren polis biriminin bulunduğu yerin İdare Mahkemesidir. İdare Mahkemesi, hem trafik para cezasının hem de trafikten men kararının iptali açısından yetkili mahkemedir. Dava açama süresi kararın tebliğinden itibaren 60 gündür. Yatırılacak Harçlar ; 2017 Yılı İdarî Yargı Posta Masraf Ve Harçları bildirgesi ile ilan edilmiştir.
Sürücü Belgesinin Geçici Olarak Geri Alınması Kararına Karşı Nereye İtiraz edilir? İtiraz Süresi Nedir?
2918 sayılı Kanunu’nun 112. maddesi 2013 yılında değiştirilmiştir. Bu kanun değişikliğine göre, sürücü belgesinin geri alınması kararına karşı Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz edilebilir. İtiraz süresi 15 gündür.
İdari Para Cezaları Nereye Ödenir?
İdari para cezaları, genel olarak mal müdürlüklerine ödenir. Şunu belirtmek gerekir ki, bazı kurumların verdiği idari para cezaları, cezayı veren kurum tarafından tarafından tahsil edilmektedir. Karmaşaya yol açmaması için kanun, idari para cezası kişiye tebliğ edildiğinde nereye ödeneceğinin de kişiye bildirilmesini zorunlu kılmıştır.
İdari para cezasının peşin ödenmesi halinde, cezanın 1/4’ü oranında indirim yapılmaktadır. Erken ödeme yapmak isteyen kişi, cezanın kendisine tebliğinden itibaren 15 gün içinde cezayı ödemesi gerekir. Cezanın erken ödenmesi cezaya itiraz edilmesine engel değildir. Kişi bira taraftan cezayı öderken diğer taraftan cezaya itiraz edebilir.
SGK tarafından verilen idari para cezaları kurumun kendisi tarafından tahsil edilmekte olup bizzat kuruma, bankalara veya PTT şubelerine ödenebilmektedir.
Trafik cezaları, vergi dairesine, bankaya veya PTT’ye ödenebilir.
İdari Para Cezası Adli Sicil Kaydına (Sabıka Kaydına) İşler mi?
İdari para cezası, adli sicil kaydına (sabıka kaydına) işlemez. İdari para cezaları kabahat niteliğindeki suçlar için verilir. Adli sicil kaydı ise yalnızca işlenen bir suç karşılığında mahkemelerce verilen kesinleşmiş cezalar için tutulmaktadır.