İstinaf Başvurusu
İstinaf Başvurusu Nedir?
İstinaf; yerel mahkeme kararının usul veya esas bakımından hukuka aykırı olduğu düşüncesiyle başvurulan kanun yoludur. İstinaf yoluna başvurulduğunda kararın hukuka uygun olup olmadığı tekrar incelenerek uyuşmazlığa ilişkin yeni bir karar verilir.
İstinaf Mahkemesi Nedir?
İstinaf mahkemesi; ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı, taraflardan birinin başvurusu üzerine inceleme yapan bölge adliye mahkemeleridir. İstinaf mahkemeleri kurulmadan önce yerel mahkemelerin kararlarına karşı doğrudan temyiz yoluna başvurulmaktaydı. İstinaf mahkemelerinin yürürlüğe girdiği 20.07.2016 tarihinden itibaren ise önce Bölge Adliye Mahkemeleri’ne başvurma zorunluluğu getirilmiştir. Yargıtay’ın iş yükünü azaltmak için yapılan bu uygulama maalesef çoğu davaların daha da uzamasına neden olmuştur.
İstinaf Başvuru Süresi Ne Kadardır?
İstinaf süresi hukuk davalarında gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftadır. Ceza istinaf süresi; kararın açıklandığı duruşmaya katılan taraflar için karar tarihinden itibaren 7 gündür. Tarafların yokluğunda karar verilmesi halinde istinaf süresi gerekçeli kararın tebliğinden itibaren başlar. İdari yargıda istinaf süresi ise kararın tebliğinden itibaren 30 gündür. İstinafa cevap süresi de bu sürelerle aynıdır.
İstinaf Mahkemesine Nasıl Başvurulur?
İstinaf başvurusu, kararı veren yerel mahkemeye bir istinaf dilekçesi verilerek yapılabilir. Ayrıca, kararı veren mahkemenin katibine beyanda bulunularak da istinaf başvurusu yapılabilir. Kararı veren ilk derece mahkemesinin katibine beyanda bulunulduğunda, katip istinaf başvurusu talebini bir tutanağa bağlar ve tutanak hakim tarafından onaylanarak istinaf başvurusu alınmış olur.
İstinaf ile Temyiz Başvurusu Arasındaki Farklar Nelerdir?
İstinaf kanun yoluna başvurulduğunda, istinaf mahkemesi (bölge adliye mahkemesi) dava ile ilgili hem vakıaları el alır hem de hukuki denetim yapar. Yani, istinaf mahkemesi yerel mahkeme tarafından toplanmamış bir delili toplayabilir, yeniden tanık dinleyebilir veya keşif yapabilir. İstinaf mahkemesi, hukuk veya ceza dava dosyasında mevcut olan ve topladığı diğer tüm delillerle birlikte hukuki denetim de yaparak istinaf incelemesi netcesinde kararını verir.
Temyiz incelemesi ise, Yargıtay’ın istinaf mahkemesi tarafından verilen kararı sadece hukuki yönden denetlemesi anlamına gelmektedir. Yargıtay, temyiz incelemesi ile kanunun olaya doğru uygulanıp uygulanmadığını denetler. Yani, yargıtay ilgili kanun maddelerinin dosyadaki delillerle oluşan maddi vakıaya yerinde uygulanıp uygulanmadığı yönünde hukuki bir denetim yapar. Yargıtay temyiz incelemesi aşamasında delil toplayamaz, tanık dinleyemez, keşif yapamaz.
İstinaf mahkemesi, istinaf incelemesi ile yeniden bir karar verir. Teknik açıdan yerel mahkeme kararının bozulması veya onanması söz konusu değildir. İstinaf mahkemesi, hukuk veya ceza davasını yeniden ele alarak yeni bir karar verir. Temyiz incelemesi ile Yargıtay, istinaf mahkemesi kararını sadece hukuki yönden değerlendirerek onama veya bozma kararı verir. Yargıtay, istinaf mahkemesi tarafından verilen kararı bozduğunda, yeni bir karar verilmek üzere dava dosyasını geri gönderir.
Hemen belirtmek gerekir ki, istinaf ve temyiz olağan kanun yolları olduğundan, hukuk davası için “karar düzeltme” kanun yolu ortadan kalkmıştır.
